środa, 23 listopada 2016

CO TO JEST CUKRZYCA?





Cukrzyca (diabetes mellitius) jest znana już od starożytności. Jest to grupa chorób metabolicznych, wynikających z defektu wydzielania insuliny, jej działania, lub obu jednocześnie. Niedobór insuliny prowadzi do zaburzeń przemiany węglowodanów, a w konsekwencji do hiperglikemii (zbyt wysokiego poziomu cukru we krwi), cukromoczu. Może również prowadzić do zaburzeń przemiany białkowej i tłuszczowej. Przewlekła hiperglikemia może prowadzić do uszkodzenia lub niewydolności niektórych narządów (m.in. serce, oczy, nerki).

Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca następujące określenia odnośnie stężenia glukozy:

   - prawidłowa glikemia na czczo: 60-99mg/dl (3,4 - 5,5 mmol/l)
   - nieprawidłowa glikemia na czczo: 100 – 125 mg/dl (5,6 – 8,4 mmol/l)
   - nieprawidłowa tolerancja glukozy: wartość glikemii 140 – 199mg/dl (7,8 – 11 mmol/l) stwierdzone 2 godziny po doustnym podaniu glukozy – test tolerancji glukozy.
   - stan przedcukrzycowy: nieprawidłowa glikemia na czczo lub nieprawidłowa tolerancja glukozy
       cukrzyca:
       - objawy hiperglikemii ze stwierdzoną jednocześnie glikemią większą lub równą 200mg/dl (11,1mmol/l) lub
       - dwukrotnie glikemia na czczo większa lub równa 116mg/dl (7,0mmol/l) lub
       - glikemia w 2 godziny po obciążeniu glukozą większa lub równa 200mg/dl (11,1mmol/l)

   
Objawy cukrzycy:

   - zwiększone stężenie glukozy we krwi
   - występowanie glukozy w moczu
   - wzmożone pragnienie
   - zwiększone oddawanie moczu
   - zwiększone łaknienie
   - ubytek masy ciała
   - osłabienie, zmęczenie
   - świąd skóry, zmiany skórne
   - gorsze gojenie ran
   - zaburzenia widzenia.


Leczenie

Leczenie cukrzycy polega na działaniu wielokierunkowym. Należy kontrolować gospodarkę węglowodanową oraz leczyć wszystkie zaburzenia towarzyszące cukrzycy. Obniżenie hiperglikemii oraz normalizacja dyslipidemii, ciśnienia tętniczego oraz masy ciała ma podstawowe znaczenie, przyczyniające się do poprawy jakości życia. Leczenie opiera się na kilku metodach: leczeniu dietetycznym, aktywności fizycznej, leczeniu farmakologicznym.


Zalecenia żywieniowe

Ilość przyjmowanych kalorii powinna być obliczana jak w przypadku osób zdrowych, jednak osoby z nadwagą powinny spożywać mniej kalorii w celu obniżenia masy ciała.

Węglowodany powinny stanowić 45-50% dziennego zapotrzebowania na kalorie. Ich głównym źródłem powinny być produkty z pełnych zbóż, warzyw, owoców i mleka. Ważne, by spożywane węglowodany miały niski indeks glikemiczny (IG), powodują powolny wzrost oraz spadek stężenia glukozy we krwi, oraz były bogate w błonnik, którego spożycie powinno wynosić 20-35g/ dobę (błonnik obniża poziom glukozy we krwi).

Tłuszcze powinny stanowić 30-35% diety. Głównym ich źródłem powinny być oleje roślinne, bogate w kwasy jedno- i wielonienasycone, oraz tłuste morskie ryby, które są świetnym źródłem kwasów omega – 3. Należy ograniczyć spożycie kwasów tłuszczowych trans – ich głównym źródłem są fast foody oraz margaryny twarde.

Resztę zapotrzebowania (15-20%) powinny stanowić białka.

Alkohol jest dopuszczalny w ilości 20 gramów(małe piwo 0,33l), lepiej jednak całkowicie go wyeliminować z diety.
Sól, podobnie jak w przypadku osób zdrowych nie powinna być spożywana w ilości większej niż 5g dziennie.
Posiłki powinny być spożywane regularnie 4-6 razy dziennie. Wskazane jest uwzględnienie odpowiedniej ilości kalorii oraz węglowodanów w poszczególnych posiłkach.
Dieta chorego nie różni się istotnie od diety osoby zdrowej - obie muszą być zgodne z zasadami zdrowego żywienia.

Aby ułatwić obliczanie ilości węglowodanów w posiłku stworzono wymienniki węglowodanowe.

Wykorzystanie wymienników węglowodanowych na przykładzie.
W diecie 2000kcal ilość węglowodanów wg zaleceń powinna wynosić ok 50% - 1000kcal. Pamiętając, że 1g węglowodanów dostarcza 4kcal obliczamy ile gramów węglowodanów jest w 100kcal. 1000/4 = 250g ← tyle wynosi dzienny limit węglowodanów.
1 wymiennik węglowodanowy odpowiada 10g węglowodanów tak więc 250g węglowodanów = 25 wymiennikom węglowodanowym. Tę ilość planujemy na poszczególne posiłki:

 
Śniadanie 6
Drugie śniadanie 3
Obiad 7
podwieczorek 3
Kolacja 6

1wymiennikiem węglowodanowym jest np. szklanka mleka(200ml), z kolei małą bułka grahamka to 2.5ww, tak więc na śniadanie możemy zjeść 2 bułki i wypić szklankę mleka.

Tabele z produktami i odpowiadającymi im wymiennikami węglowodanowymi są dostępne w internecie.








czwartek, 17 listopada 2016

CZY ISTNIEJE ZDROWA SÓL? JAKĄ WYBRAĆ?





 Sól

Podobnie jak cukier jest wszechobecnym elementem diety. Jest najpopularniejszą przyprawą i substancją konserwującą. Znajdziemy ją w gotowych daniach, polędwicach, serach i wielu innych produktach spożywczych. Światowa Organizacja Zdrowia(WHO) zaleciła spożycie soli do 5g na dobę (2g sodu). Spożycie w Polsce, mimo że spada, nadal jest dwukrotnie wyższe niż zalecane.

Przeliczenie:
Sól = Sód x 2.5

Nadmiar soli w pożywieniu zatrzymuje wodę w organizmie, powoduje między innymi nadciśnienie, miażdżycę i choroby układu sercowo-naczyniowego. Mimo wielu wad sól, oprócz oczywistych walorów smakowych, posiada również właściwości prozdrowotne. Pomaga zachować równowagę elektrolitową, jest składnikiem płynów komórkowych, a dzięki chlorowi pomaga wytworzyć kwas solny niezbędny w żołądku. Nie można zatem zapominać o soli w codziennej diecie. Zatem którą sól najlepiej wybrać?

Sól warzona

Praktycznie czysty chlorek sodu(NaCl), rafinowana, jest produktem wysoko przetworzonym, podczas obróbki traci składniki mineralne. Często wzbogacana jest w niewielkie ilości jodu. Może zawierać substancje przeciwzbrylające. Jest wybielana dla poprawy wyglądu.

Sól morska

Jest produktem naturalnym. Pozyskiwana jest przez osuszanie wód energią słoneczną, bez użycia chemikaliów. Jest bogatsza w składniki mineralne, zawiera mniej sodu, a jednocześnie jest bardziej słona od soli kuchennej. Niestety zanieczyszczenia morza mogą mieć wpływ na jakość soli. Może być lekko wilgotna i mieć szarą barwę.

Sól himalajska

Ostatnio bardzo popularna, wydobywana na terenach Pakistanu, gdzie miliony lat temu znajdował się słony ocean. Jest niezwykle czysta ponieważ w tamtych czasach nie istniały zanieczyszczenia przemysłowe. Reklamowana jest jako sól zawierająca 84 pierwiastki (w tym również pierwiastki takie jak uran czy rad w śladowych, nieszkodliwych, ilościach). Może być używana zarówno do celów spożywczych jak i kosmetycznych. Ma różową barwę.

Sól kamienna

W naszym rejonie Europy najpopularniejsza jest sól kamienna. Dzięki temu, że nie jest ługowana, zawiera wiele cennych składników mineralnych. Może mieć różną barwę i smak w zależności od miejsca wydobycia.

Oraz trochę z innej beczki sól czarna (Kala Namak)

Jest to niezwykła sól o charakterystycznej barwie, którą zawdzięcza związkom żelaza. Jest to naturalna, nie wybielana sól wydobywana z głębokości 400-600m. Dzięki obecności siarkowodoru posiada zapach i smak przypominający jajka, z tego powodu jest często dodawana do potraw przez ludzi, którzy z różnych powodów jajek nie jedzą.

Reasumując najlepszymi wyborami będą sól morska oraz kamienna, ze względu na wysoką zawartość składników mineralnych i odrobinę niższą zawartość sodu. Wokół soli himalajskiej jest wiele kontrowersji i potrzeba dalszych badań aby stwierdzić jej wpływ na zdrowie.

sobota, 5 listopada 2016

PRAŻENIE PRODUKTÓW


WITAMINA E - WŁAŚCIWOŚCI, DZIAŁANIE ORAZ WYSTĘPOWANIE



Witamina E  

Grupa organicznych związków chemicznych, w skład której wchodzą tokoferole i tokotrienole, występuje w pożywieniu w postaci 8 związków, rozpuszczalnych w tłuszczach steroli:

4 tokoferoli:
- alfa
- beta
- gamma
- delta

4 tokotrienoli:
- alfa
- beta
- gamma
- delta

Najbardziej rozpowszechniony jest α-tokoferol, jako jedyny wykazuje wysoką aktywność antyoksydacyjną w organizmie człowieka.
Witamina E jest czynnikiem zabezpieczającym przed bezpłodnością i zaburzeniami procesu rozmnażania się. Swoją nazwę tokoferol bierze z połączenia dwóch greckich słów: thokos - potomstwo, oraz phero - rodzę, niosę. Lekarze są zdania, że witamina E jest źródłem życia, witalności, energii, radości oraz chęci do życia. Witamina ta nie jest syntetyzowana przez człowieka i musi być dostarczana wraz z pożywieniem. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę E wynosi 8-13 mg (niektóre źródła podają nawet 10-30mg).

Występowanie witaminy E w przykładowych produktach spożywczych:







Rola w organizmie człowieka:



- obok witaminy C – główne źródło antyoksydantów;
- ochrona witaminy A – zapobiega jej utlenianiu;
- ochrona błon komórkowych;
- pomaga w procesie krzepnięcia krwi;
- hamuje utlenianie cholesterolu LDL – przeciwdziała tworzeniu blaszki miażdżycowej;
- zapobiega tworzeniu się skrzepów w naczyniach krwionośnych.


Niedobory witaminy E występują rzadko, pojawiają się prawie wyłącznie u wcześniaków prowadząc do niedokrwistości hemolitycznej. Inne skutki niedoboru witaminy E: rozdrażnienie, osłabienie zdolności koncentracji, zaburzenie funkcjonowania i osłabienie mięśni szkieletowych, rogowacenie i wczesne starzenie skóry, gorsze gojenie się ran, pogorszenie wzroku, niedokrwistość, bezpłodność, zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, obniżona aktywność seksualna u dorosłych. Dym tytoniowy powoduje degradację witaminy E.
Przedawkowanie może wystąpić praktycznie tylko podczas niewłaściwej suplementacji. Może prowadzić do krwawień i zmęczenia, objawami są: bóle głowy, zmęczenie i senność, osłabienie mięśni, zaburzenia jelitowe.

Produkty takie jak: oleje roślinne, margaryny i soki owocowe są często wzbogacane w witaminę E. Dodatek witaminy jest na poziomie 15% dziennej normy spożycia.
Tokoferole dodawane do pożywienia (zapobiegają jełczeniu tłuszczu) są oznaczone symbolami:


- E 306 – mieszanina tokoferoli,
- E 307 – alfa-tokoferol,
- E 308 – gamma-tokoferol,
- E 309 – delta-tokoferol.

Witamina E jest dobrze tolerowana przez człowieka i nie jest toksyczna. Jest dość odporna na działanie wysokich temperatur, jednak tokoferole są wrażliwe na działanie tlenu i promieni ultrafioletowych. Dlatego oleje i warzywa powinno się przechowywać w ciemnych pomieszczeniach